Cảnh báo: 3 tác động mà ánh sáng xanh gây hại mắt trẻ em

Trẻ em hiện nay thường dành nhiều thời gian cho điện thoại, máy tính bảng, laptop hay tivi. Việc tiếp xúc lâu với ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể ảnh hưởng xấu đến mắt, khiến ánh sáng xanh gây hại mắt trẻ em trở thành vấn đề đáng lo ngại. Nếu không được kiểm soát, trẻ dễ gặp các triệu chứng như mỏi mắt, khô mắt, nhức đầu và tăng nguy cơ cận thị.

1. Ánh sáng xanh là gì và vì sao trẻ nhạy cảm?

Ánh sáng xanh (Blue light) là phần ánh sáng mà mắt có thể nhìn thấy, từ xanh lam đến xanh tím, với bước sóng từ 380–500 nm và năng lượng cao. Ánh sáng xanh có mặt tự nhiên trong ánh sáng mặt trời và phát ra từ các nguồn nhân tạo như bóng đèn LED, bóng đèn sợi đốt, màn hình máy tính, tivi, điện thoại và tablet. Những thiết bị này tỏa ra lượng ánh sáng xanh mạnh, có thể đi sâu vào mắt và tác động lâu dài nếu trẻ tiếp xúc nhiều.

Ánh sáng xanh chia thành hai nhóm:

• Ánh sáng xanh mạnh: chủ yếu từ màn hình điện tử, có thể gây mỏi mắt, khô mắt và tăng nguy cơ thoái hóa võng mạc.

• Ánh sáng xanh yếu: chủ yếu từ ánh sáng tự nhiên, hỗ trợ điều hòa nhịp sinh học và duy trì giấc ngủ.

Mắt trẻ em khác với người lớn ở một số điểm:

• Thủy tinh thể trong suốt hơn: ánh sáng xanh dễ xuyên sâu vào võng mạc.

• Đồng tử lớn hơn: lượng ánh sáng đi vào mắt nhiều hơn.

Những đặc điểm này khiến trẻ nhạy cảm hơn với ánh sáng xanh và dễ bị tổn thương khi tiếp xúc lâu với màn hình.

2. Tác động tiêu cực của ánh sáng xanh

• Mỏi mắt kỹ thuật số: Trẻ chớp mắt ít hơn khi nhìn màn hình, dẫn đến khô mắt, mỏi mắt, khó chịu, nhức đầu và căng cơ mặt do nheo mắt liên tục. Ánh sáng xanh tán xạ khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn, dễ mệt mỏi.

• Nguy cơ tổn thương võng mạc: Ánh sáng xanh đi sâu vào võng mạc, làm tăng khả năng thoái hóa điểm vàng, viêm giác mạc, khô mắt và cận thị.

• Giảm khả năng tập trung: Ánh sáng xanh làm giảm độ tương phản hình ảnh, khiến trẻ khó tập trung, mắt nhanh mỏi khi học hoặc chơi game.

3. Dấu hiệu ánh sáng xanh ảnh hưởng đến trẻ

Phụ huynh có thể nhận biết qua:

• Trẻ dụi mắt, nheo mắt hoặc chớp mắt nhiều khi nhìn màn hình.

• Than phiền nhức đầu, chóng mặt sau thời gian học online hoặc chơi game.

• Khó ngủ hoặc mệt mỏi vào sáng hôm sau.

• Giảm khả năng tập trung, kết quả học tập sa sút.

4. Cách bảo vệ mắt trẻ em

Để hạn chế tác hại, phụ huynh có thể áp dụng:

• Quy tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút, nhắc trẻ nhìn xa 6 mét trong 20 giây để giảm mỏi mắt.

• Vận động ngoài trời: Cho trẻ chơi 1–2 giờ/ngày dưới ánh sáng tự nhiên để cân bằng tác động từ màn hình.

• Kính bảo vệ mắt: Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh và chống phản quang khi học lâu với máy tính.

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Thêm thực phẩm giàu Vitamin A, Lutein, Zeaxanthin từ rau xanh, trứng, cà rốt… giúp bảo vệ võng mạc.

Ánh sáng xanh gây hại mắt trẻ em có thể phòng tránh nếu phụ huynh chú ý quan sát. Khi trẻ xuất hiện bất kỳ dấu hiệu như mỏi mắt, khô mắt, nhức đầu hay khó tập trung, hãy đưa con đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Đồng Tháp để kiểm tra thị lực, nhận tư vấn chuyên sâu và được hướng dẫn cách bảo vệ mắt hiệu quả ngay từ sớm.